تقریبا با قاطعیت می‌توان گفت تمام افراد در طول زندگی و در مسیر رسیدن به اهداف و خواسته‌های خود، به علت عدم آگاهی کافی از جزئیات مسیر، یا به‌صورت ناخواسته از همان ابتدای حرکت مسیر نادرستی را انتخاب کرده و یا در مواقعی، از مسیر درست خارج شده که نتیجة آن دیرتر رسیدن یا هرگز نرسیدن به خواسته‌هایشان بوده است. اما می‌توان با مشورت کردن با دیگران و استفاده از دانش، تخصص، تجربه و رهنمودهایشان، مسیر درست را از مسیرهای موجود تشخیص داد. مشاوره گرفتن از افراد متخصص و باتجربه، یکی از راه‌های تسهیل‌کننده برای پیشبرد اهداف است که در این مطلب به آن خواهیم پرداخت.
برخی افراد فکر می‌کنند که به‌تنهایی می‌توانند از پس تمام مشکلات و مسائل برآیند و نیازی به مشورت گرفتن از دیگران ندارند. اما طبیعی است که با در نظر گرفتن وسعت و پیچیدگی موضوعات، گستردگی اطلاعات و همچنین وجود راه‌حل‌های متنوع، یک فرد به تنهایی قادر به شناخت تمام مسائل و کسب اطلاعات کافی در کلیه زمینه‌ها و اتخاذ بهترین تصمیم در تمام شرایط نیست؛ اینجاست که مشورت کردن با دیگران اهمیت خود را به‌خوبی نمایان می‌کند.
مشورت کردن به چه معناست؟
منظور از مشورت کردن، مراجعه و گفتگو با افراد آگاه و متخصص برای بهره‌گیری از دانش و تجربة آن‌هاست. به عبارت دیگر به «هم‌اندیشی و کنار هم قرار گرفتن چند فکر به جای یک فکر» مشورت کردن می‌گویند.
در فرهنگ و ادبیات کشورهای مختلف مطالب زیادی در مورد مشورت کردن وجود دارد.
یک مثل معروف در کشور چین می‌گوید: «اگر قصد داری کاری را به‌درستی انجام دهی، با سه تن از سالخوردگان مشورت کن.»
در فرهنگ و ادبیات فارسی نیز جملات زیادی وجود دارد که یکی از آن‌ها این‌چنین است: «آن که بیشتر مشورت می‌کند، کمتر دچار اشتباه می‌شود.»
در آمریکا نیز می‌گویند: «دو فکر، از یک فکر بهتر است».
همچنین امام علی (ع) نیز در گفتار حکیمانة خود این چنین بیان می‌دارند که: «آن کس که با دیگران مشورت نکند و استبداد به رای داشته باشد، هلاک خواهد شد، و آن کس که با انسان‌های بزرگ مشورت کند، در عقل و خرد آن‌ها شریک می‌شود»
مشورت کردن می‌تواند به تصمیم‌گیری درست و کاهش احتمال خطا منجر شود؛ البته اگر این مشورت از شخص شایسته‌ای انجام شود. گاهی اوقات برخی افراد با نیت کمک کردن و از روی دلسوزی سعی در مشاوره دادن دارند، اما از آنجایی که دانش و تخصص کافی در آن زمینه را ندارند، ممکن است ما را به اشتباه بکشانند. بنابراین در انتخاب فردی که می‌خواهیم با وی مشورت کنیم باید دقت کافی داشته باشیم.
به کسانی که از آن‌ها مشورت می‌گیریم، مشاور می‌گویند. این مشاور می‌تواند اعضای خانواده، دوستان، معلم یا استاد و افرادی که به صورت تخصصی در این زمینه کار می‌کنند و به عنوان مشاوران مرکز مشاوره شناخته می‌شوند باشد. در اکثر موارد توصیه می‌شود سراغ مشاوران متخصص و باتجربه بروید؛ اما از آنجایی که خانواده و دوستان‌مان شناخت بیشتری نسبت به ما دارند، ممکن است بتوانند در برخی مسائل کمک بسزایی داشته باشند و نباید از مشورت با آن‌ها نیز چشم‌پوشی کنیم.
اما از مشورت کردن با این دسته افراد دوری کنید:
· افراد نادان، غیرمتخصص و بی‌تجربه:
مراقب باشید که از همچین افرادی مشورت نخواهید. این افراد معمولا تمام حرف‌ها و کارهای شما را بدون دلیل منطقی تائید یا رد می‌کنند. این موضوع نشانة یک هشدار است که شما در حال مشورت با یک فرد نابلد هستید. حتما بررسی کنید که آیا آن شخص برای حرفی که می‌زند یا راهی که پیشنهاد می‌دهد دلایل منطقی و کافی دارد یا خیر.
· افراد دانایی که دوست ما نیستند:
گاهی ممکن است برخی افراد از روی حسادت، دشمنی یا کینه سعی می‌کنند با حرف‌ها و دلایلی که می‌آورند شما را گمراه کنند و مسیر نادرست را به شما نشان دهند. بنابراین از حسن نیت افراد مطلع شوید. البته این بدان معنا نیست که نسبت به همة افراد بدبین باشید!
· افراد منفی‌نگر و بدبین:
نظر خواستن از افرادی که دائما حرف‌های منفی می‌زنند و نسبت به تمام مسائل بدبین هستند باعث می‌شود توان حرکت از شما گرفته شود. این افراد جز تاریکی و نکات منفی چیز دیگری را نمی‌بینند؛ بنابراین مشورت‌خواهی از این‌ها علاوه‌بر اینکه کمکی به فرد برساند، بلکه موجب کندی یا حتی انصراف از حرکت نیز خواهد شد.
· افراد لاف‌زن و ناموفق:
فردی که خودش در زندگی یا حداقل در آن موردی که مدنظر شماست، کارنامة قابل‌قبولی ندارد چگونه می‌توناد شما را در تصمیم‌گیری درست راهنمایی کند؟
لذا بهتر است سراغ فردی بروید که حداقل یک‌بار آن مسیر را با موفقیت طی کرده و از سختی‌ها و موانع آن باخبر باشد.
فواید مشورت کردن:
• دستیابی به موفقیت
علاوه‌بر مشخص کردن هدف، تلاش، برنامه‌ریزی، استمرار و مواردی از این دست که برای رسیدن به موفقیت الزامی هستند، نمی‌توان به‌راحتی از کنار مشورت کردن نیز گذر کرد. در واقع مشورت کردن در هر مرحله‌ای می‌تواند باعث بهتر پیش رفتن شده و در نهایت مسیر موفقیت را آسان‌تر و کوتاه‌تر کند.
• بهره بردن از فکر دیگران
با مشورت کردن، افکار و اندیشه‌های گوناگون از طرف متخصصان و افراد با تجربه کنار هم جمع می‌شوند و با کنار هم گذاشتن آن‌ها با افکار شخصی خودتان، بینش و قدرت تصمیم‌گیری‌تان افزایش می‌یابد.
• پیدا کردن راهکار مناسب
یکی از فواید دیگر مشورت کردن، یافتن بهترین اندیشه، تصمیم یا راهکار از بین راهکارهای متعددی است که از طرف دیگران پیشنهاد شده است.
در چه مواردی باید با دیگران مشورت کنیم؟
مشورت کردن می‌تواند در هر موضوعی کمک‌کننده باشد. مثلا هنگامی که با یک مشکلی مواجه شده‌ایم، یا ایده‌ای در ذهن داریم و هنوز مطمئن به عملی کردن آن نیستیم، یا انتخاب‌ها و تصمیمات مهم در زندگی مانند تعیین رشتة تحصیلی، ازدواج، انتخاب شغل و هر امری که می‌تواند در زندگی نقش تعیین‌کننده داشته باشد. بهتر است در مورد اغلب دغدغه‌ها و مسائل زندگی خود یا نزدیکانتان از مشورت کردن بهره بگیرید.
نکات مهم و ضروری در مشورت کردن:
• تفهیم درست موضوع:
پس از انتخاب یک مشاور مناسب، نحوة بیان موضوع نیز بسیار حائز اهمیت است. زیرا اگر شما نتوانید به‌درستی مسئله را برای آن فرد باز کنید و تمام اطلاعات لازم را در اختیارش قرار دهید، قطعا آن فرد آن‌طور که باید و شاید نمی‌تواند شما را یاری کند و ممکن است حتی مسئله را طور دیگری برداشت کرده و به دور از هیچ‌گونه قصد و غرضی، مشاورة نادرستی به شما بدهد. بنابراین سعی کنید موضوع را هر چه می‌توانید ساده‌تر و قابل‌فهم‌تر بیان کنید.
• انتخاب زمان و مکان مناسب:
برای راحت‌تر صحبت کردن، به انتخاب یک زمان و مکان مناسب توجه داشته باشید. شرایط روحی خود و مشاور را در نظر گرفته و سعی کنید در بهترین زمانی که فکر می‌کنید بازخورد بهتری خواهید گرفت، مسئلة خود را بیان کنید.
• یادداشت برداری از نکات گفته شده:
در حین صحبت با مشاور، سعی کنید نکات مهمی که دریافت می‌کنید را یادداشت کرده یا حداقل با کسب اجازه از وی صدای او را ضبط کنید تا بعدا مجددا به آن گوش دهید و بتوانید یک نتیجه‌گیری درست داشته باشید.
نتیجه‌گیری:
معمولا چندین راه پیش روی ما قرار دارد و مشورت کردن مانند مشعلی عمل می‌کند که راه درست را به ما نشان می‌دهد و مسیر را روشن‌تر می‌کند. بعد از مشورت کردن با دیگران و کنار هم قرار دادن افکار و راهکارهای مختلف، نوبت به انتخاب بهترین فکر از بین باقی افکار است، که این موضوع را بهتر است خودتان به عهده بگیرید.
باید دنبال ایده و نظری باشید که توسط اکثریت کسانی که از آن‌ها مشاوره گرفته‌اید، منطقی و قابل‌قبول باشد. در نهایت پیشنهاد می‌شود از همین امروز، قبل از گرفتن تصمیمات مهم و سرنوشت‌ساز، و حتی تصمیمات فوری که به نسبت از اهمیت کمتری برخوردارند نیز با افراد آگاه و باتجربه مشورت بخواهید و از دانش آن‌ها استفاده کنید.
