همانطور که میدانید انواع مطالعات به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم میشوند. مطالعات اولیه خود به دسته‌های دیگری مانند مشاهده‌ای و مداخله‌ای تقسیم میشوند. از طرفی مطالعات ثانویه که عمدتا همان مطالعات مروری محسوب میشوند خود انواعی دارند. در این مقاله قصد داریم شما را با انواع مقالات مقالات مروری یا به عبارتی انواع مطالعات مروری آشنا کنیم و توضیحات مختصری درمورد هرکدام به شما بدهیم تا در آینده مقاله مربوط به هر مطالعه به صورت اختصاصی منتشر شود.
مطالعات مروری
مطالعات مروری در واقع جزو مطالعات ثانویه هستند، یعنی خود نویسنده به طور فعال وارد مرحله جمع‌آوری داده نشده، بلکه از داده‌هایی که سایر محققان به‌دست آورده و گزارش کرده‌اند استفاده میکند. این مقالات حاصل پژوهش میدانی یا آزمایشگاهی نیستند. به عبارتی مقالات مروری به منظور بررسی وضعیت موجود درباره یک موضوع یا مسئله، متون را بررسی و تحلیل می‌کنند و آنها را با توجه به هدفی که دارند جمع بندی و تفسیر می‌کنند.
ویژگیهای مقالات مروری
1) روی پژوهشهای انجام شده در مسئله موردنظر تمرکز دارند؛
2) برای فهم و بررسی قابلیت‌‌های موضوع موردنظر (چیستی، چرایی، چگونگی)نوشته میشوند؛
3) بر یافته‌های پژوهشهای پیشین تمرکز دارند.
هدف مطالعات مروری
- ترسیم مدل مفهومی از موضوع یا مسئله موردنظر؛
- طرح مسئله در موضوع موردنظر؛
- ترسیم شکاف های دانشی موجود؛
- ضرورت و چرایی انجام پژوهشهای بیشتر
انواع مقالات مروری
1-(Literature review/ Narrative review) مرورنوشتارها:
معمولا به شکل روایتی نوشته میشوند و شامل بررسی مقالات منتشرشده در یک زمینه خاص هستند. این نوع مقاله مروری برای موضوعات جامع و مفصل کاربرد دارند و به خلاصه سازی مطالعات اولیه و اصیل در یک موضوع میپردازند. در این مقالات، برخلاف انواع دیگر مقالات مروری، یک فرضیه واحد وجود ندارد یا با روشهای نظام مند قابل جمع بندی نیست، فرد مرورگر با استفاده از تجریبات خود و مدلها و فرضیه های موجود، نتیجه گیری کلی در زمینه مورد نظر را ارائه میکند. هدف از نوشتن مقالات مروری جمع‌بندی مقالات پیشین و جلوگیری ازتکرار مطالعات و ایجاد فرصت برای ارائه دانش و تجربیات فرد نویسنده مقاله است. نتایج این مقالات بر خلاف نتایج کمی مرورهای نظاممند، بیشتر به صورت کیفی است. اگر میخواهید نوشتن این نوع مقالات را شروع کنید، آموزش نوشتن مقالات مروری روایتی را به شما پیشنهاد میکنیم.
2-(Critical review) مروری نقادانه:
معمولا با بررسی نقادانه مطالعات موجود در یک زمینه خاص، منجر به شکل گیری یک فرضیه میشوند. مرور انتقادی در پی نمایش اشراف نویسنده بر متون آن حوزه است. برای این کار متون را به دقت مورد پژوهش قرار داده و با رویکردی انتقادی کیفیت آنها را مورد بررسی قرار میدهد.
3-(mapping review/systematic mapping) مرور تصویری:
به صورت تصویری یا با جدول به بررسی شکاف‌های موجود در مطالعات اولیه یا ثانویه در یک زمینه خاص با هدف انطباق و دسته بندی متون موجود در یک حوزه موضوعی می پردازد. نتیجه این مرور می تواند انجام یک مطالعه مروری آتی و یا یک پژوهش جدید باشد و به تصمیم گیری درخصوص کمیت و کفایت مطالعات انجام شده جهت انجام یک مرور جدید و انجام تحلیل های جدید کمک میکند.
۴- (Overview) بررسی اجمالی:
به صورت خلاصه به بررسی مطالعات موجود در یک زمینه می پردازد. بررسی اجمالی اصطلاحی است که به هر گونه‌ای از خلاصه سازی متون گفته میشود که با هدف بررسی متون و توصیف ویژگیهای آنها صورت می پذیرد.
5-(Rapid review) مرور سریع:
به طور سیستماتیک به بررسی نقادانه یک سیاست‌گزاری یا یک روش عملی می پردازد و معمولا به صورت روایتی نوشته میشود. این دسته از مرورها معموال در چارچوب زمانی تعیین شده از جانب مدیر یا کارفرما تعریف شده و معموال سمت و سوی سیاست گذارانه دارد.
6-(Scoping review) مرور مفهومی:
این مقاله به ارزیابی اولیه حجم، پتانسیل، کمیت و کیفیت مطالعات درحال انجام در یک زمینه خاص می پردازد. این روش از مرور به یک ارزیابی اولیه از اندازه و دامنه متون مرتبط با یک حوزه موضوعی می پردازد. این دسته از مرورها صورت می‌گیرند تا کمیت و کیفیت شواهد موجود را مشخص سازند. به عبارت دیگر مشخص می‌سازند که آیا نیاز به انجام یک مرور جدی در یک زمینه موضوعی وجود دارد یا خیر.
7-( State-of-the-Art) مرور وضعیت:
در این نوع مطالعه مروری به بررسی اهمیت و اولویت نوع مطالعاتی که در آینده نیاز به انجام در یک زمینه خاص وجود دارد پرداخته می شود. در این نوع از مرور به صورت ویژه گونه‌ای از مرور متون در نظر گرفته میشود که به صورت خاص وضعیت حال حاضر یک موضوع را نشان می دهد، در حالی که در مرور متون، مطالعات گذشته نگر نیز مورد بررسی و مرور قرار می‌گیرند.
8-(Mixed studies/Mixed methods) مطالعات مروری آمیخته:
ترکیبی از انواع مطالعات و متدهاست. انجام هرگونه مطالعه مروری که از روشهای مختلف در آنها استفاده شده باشد. به عنوان نمونه؛ یک مرور نظام مند که همراه با مصاحبه با متخصصان و… است.
9-(Qualitative systematic review/qualitative evidence synthesis) مرور نظامند مطالعات کیفی:
مشخصا مطالعات کیفی را بررسی می کند و روشی برای مرور و مقایسه یافته‌های پژوهش های کیفی است. دانش حاصل از چنین بررسی‌هایی معمولا به شکل گیری یک نظریه جدید، تحلیلی جامع‌تر، بازگویی یک نظریه و در مجموع رویکردی نو به یک پدیده می‌انجامد. رویکرد در این مرور بر گردهم‌آوری تاکید ندارد، بلکه برخلاف فراتحلیل (متاآنالیز) در پی تحلیل پدیده و گسترش ابعاد یک مفهوم است.
10-(Best Evidence) بهترین شواهد:
این نوع مقاله در حقیقت حد وسط بین دو مقاله مروری دیگر است و می‌توان آن را ترکیبی از این دو دانست. در این نوع مقاله مروری اطلاعات کافی از یک پژوهش در اختیار خواننده قرار می‌گیرد به طوری که خواننده می‌تواند به طور مستقل بر اساس آن شواهد نتیجه‌گیری کند. این نوع مقالات ترکیبی از روشهای نظاممند کمی با تمرکز روی مطالعات منفرد از نقطه نظر روایتی با تمرکز روی بهترین شواهد در یک حیطه است. ضریب تأثیر در این مقالات -برخلاف مرور نظاممند- یک معیار مهم در انتخاب مقالات است. در این نوع مقاله اطلاعات کافی و مفصل از پژوهش اولیه در اختیار خواننده قرار می گیرد، به طوری که خواننده به طور مستقل قادر به نتیجه گیری است.
11-(Systematic search and review) مرور سیستماتیک:
مهمترین ویژگی این دست از مرور ها جستجوی نظام مند برای یافتن شواهد جهت مطالعه و مرور است. معمولا برای انجام این دست از مرورها از دستور العمل های کاکرین استفاده می شود.
این نوع مطالعه که احتمالا نامش را بارها شنیده‌اید از همه مطالعات مروری ذکر شده مشهورتر است و کیفیت شواهدی که از این نوع مطالعه بدست می‌آید در سطح بسیار بالایی قرار دارد. برای مطالعات مرور سیستماتیک چک لیستهای مخصوصی وجود دارکه براساس نوع مطالعات اولیه‌ای که وارد این آنالیز میشود انتخاب میشوند. این نوع مقالات مروری روش انجام سخت و دقیقی دارند و روی یک پرسش یا فرضیه یکسان مانند مشکلات بالینی متمرکز بوده و سعی در ارائه پاسخ با استفاده از تجزیه و تحلیل همه شواهد معتبر موجود دارند. لازم به ذکر است که مواردی مانند سیر تاریخی یک مفهوم پزشکی در قالب مقالات مروری سیستماتیک نمیگنجند. این نوع مقاله به روی یک پرسش تمرکز دارد و در طول مقاله سعی میشود با ارائه‌ی شواهد و تجزیه تحلیل موضوع به آن پرسش اولیه پاسخ داده شود. نتیجه نهایی از میان تحقیقات متفاوتی بیرون کشیده میشود.
13-(Systematized review):
شبیه مرور سیستماتیک است، اما قسمت بررسی کیفی مقالات درآن وجود ندارد؛ یعنی از چک لیستهای مخصوص استفاده نمیشود. درواقع گونه ای از مرور است که یکی یا چند نمونه خاص از ویژگیهای مرورهای نظاممند را در خود دارد، اما شامل تمام ویژگی‌ها نمیشود.
14-(Meta-Analysis) فرا تحلیل:
متا آنالیز یا فراتحلیل، تجزیه و تحلیل عددی نتایج مطالعات مختلف است و اندازه اثر متغیرهای مختلف را بررسی میکند. تکنیکی است که در آن نتایج پژوهش‌هایی که رویکرد کیفی داشتند، به صورت آماری ترکیب میشوند تا اثر دقیقتری را نسبت به نتایج پراکنده در پژوهشهای پیشین ارائه دهد. مطالعات متاآنالیز ارتباط بسیار عمیقی با مرورهای نظاممند دارند. درواقع فراتحلیل مستلزم انجام مرور نظاممند است. یعنی ابتدا مروری سیستماتیک انجام میشود و این مرور تبدیل به متاآنالیز میشود.
15-(Umbrella) مرور چترگونه:
این مطالعه چندین مقاله مرور سیستماتیک دیگر را که روی یک موضوع کار کرده‌اند با هم جمع و آنالیز میکند تا در مورد یک موضوع به نتیجه مشخص و قطعی تری برسد و جزو بزرگ‌ترین، سخت‌ترین و البته با ارزش ترین انواع مقالات محسوب میشود. مرور چترگونه مکانیسمی برای گردهم آوری نتایج مرورهای سیستماتیک انجام شده‌ی پیشین است.
2 پاسخ
سلام وقت تون بخیر من دوره پروپوزال نویسی رو گرفتم آموزش ها واقعا مفید بودن خداقوت میگم واقعا دلسوزانه توضیح دادن ممنون از گروه خوب تون
با سلام،متون تهیه شده دید کلی خوبی به محققین در مورد مطالعات مروری میدهد و بسیار با ارزش و مفید است.ممنون