اگر در مسیر پژوهش تازهکار هستید یا حتی سالهاست که در این حوزه فعالیت میکنید اما هنوز برای انتخاب بهترین نرمافزار رفرنسنویسی سردرگم هستید، این مقاله دقیقاً برای شماست! انتخاب نرمافزار مناسب میتواند فرآیند مدیریت منابع و رفرنسدهی در مقالات، پروپوزالها و کتابهای شما را به طور چشمگیری آسانتر کند. در این راهنما، به مقایسه دو مورد از محبوبترین و کاربردیترین نرمافزارهای رفرنسنویسی، یعنی مندلی و اندنوت (ورژن ۲۰)، میپردازیم تا به شما در گرفتن یک تصمیم آگاهانه کمک کنیم.
دسترسی به نرمافزار: همیشه و همهجا در دسترس باشید!
هر دو نرمافزار مندلی و اندنوت در آخرین نسخههای خود، امکان دسترسی از طریق پلتفرمهای مختلف را فراهم کردهاند:
- نسخه تحت وب: با ساخت یک حساب کاربری، میتوانید از طریق هر مرورگری و در هر دستگاهی به کتابخانه رفرنسهای خود دسترسی داشته باشید. این ویژگی به شما امکان میدهد که بدون نیاز به نصب نرمافزار دسکتاپ، منابع جدید را به کتابخانه خود اضافه کرده و آنها را مدیریت کنید. توصیه ما این است که برای دسترسی آسانتر، از طریق مرورگر گوشی خود به نسخهی تحت وب متصل شوید.
- نسخه دسکتاپ: این نسخه بر روی کامپیوتر شما نصب میشود و تمامی قابلیتها و ابزارهای نرمافزار را در اختیار شما قرار میدهد.
- نسخه موبایل: هر دو نرمافزار اپلیکیشن موبایل نیز دارند. با این حال، به دلیل محدودیتهای نرمافزار Word در گوشی، امکان اضافه کردن مستقیم رفرنس به متن در این نسخه معمولاً وجود ندارد، اما میتوانید فایل مقالات را به کتابخانه خود اضافه کنید.
نصب و هزینه: رایگان یا نیازمند هزینه؟
اینجا یکی از تفاوتهای کلیدی بین مندلی و اندنوت مطرح میشود:
- مندلی: این نرمافزار کاملاً رایگان است و در سراسر جهان بدون هیچ محدودیتی قابل استفاده است. شما میتوانید به راحتی فایل نصبی را از سایت رسمی مندلی دانلود و روی سیستم خود نصب کنید.
- اندنوت ۲۰: برخلاف مندلی، برای استفاده از نسخه اصلی اندنوت باید هزینه پرداخت کنید. به دلیل تحریمها، امکان پرداخت مستقیم هزینه از داخل کشور وجود ندارد. به همین دلیل، کاربران ایرانی معمولاً از نسخههای کرک شده این نرمافزار استفاده میکنند که با جستجوی عبارت “اندنوت ۲۰” در گوگل میتوانید آنها را در سایتهای داخلی پیدا کنید.

اتصال به Word: رفرنسدهی آسان در متن
برای اینکه بتوانید به راحتی رفرنسهای خود را در متن مقالات، پایاننامهها یا کتابها وارد کنید، لازم است که نرمافزار رفرنسنویسی به Microsoft Word متصل شود:
- اندنوت: پس از نصب صحیح اندنوت، معمولاً یک تب اختصاصی برای این نرمافزار به صورت خودکار در Word اضافه میشود. اگر این اتفاق نیفتاد، میتوانید با جستجوی مقالات آموزشی مربوط به “فعال کردن تب EndNote در Word” مشکل را حل کنید.
- مندلی: در زمان نصب نسخه دسکتاپ مندلی، حتماً به فعال کردن پلاگین مربوط به Word دقت کنید. پس از نصب و فعالسازی پلاگین، آیکون نرمافزار مندلی در تب References در Word قابل مشاهده خواهد بود. (نکته: در نسخههای جدیدتر مندلی، برای اتصال به Word باید از طریق سایت مندلی، ابزار “Mendeley Cite” را دانلود و به Word اضافه کنید که در این صورت گزینه Mendeley Cite در سمت راست تب References نمایش داده میشود.)

انعطافپذیری در وارد کردن و خروجی گرفتن (Import/Export)
در بحث مدیریت کتابخانه رفرنسها، قابلیت Import (وارد کردن فایلها به کتابخانه) و Export (خروجی گرفتن از کتابخانه) بسیار مهم است:
- مندلی: یکی از مزایای بزرگ مندلی، انعطافپذیری بالای آن در پذیرش فایلهای مختلف است. شما میتوانید حتی فایلهای خروجی گرفته شده از نرمافزارهای دیگر رفرنسدهی مانند اندنوت را نیز به راحتی وارد کتابخانه مندلی خود کنید. این ویژگی باعث میشود که جابجایی بین نرمافزارها یا استفاده از منابع موجود در فرمتهای مختلف، بسیار سادهتر شود.
- اندنوت: اندنوت در این زمینه محدودیت بیشتری دارد و معمولاً تنها فایلهای کتابخانه رفرنسدهی مربوط به خودش را میپذیرد. با این حال، نکته مثبت مندلی این است که میتواند خروجیهایی با فرمت سازگار با اندنوت نیز ارائه دهد.
پیشنهاد ژیوارآموزان: کدام نرمافزار برای شما مناسبتر است؟
با توجه به موارد مقایسهشده، تیم ژیوارآموزان در حال حاضر استفاده از اندنوت ۲۰ را به شما پیشنهاد میدهد. دلیل این پیشنهاد، پایداری بهتر و باگهای کمتر در آخرین نسخه اندنوت در مقایسه با نسخههای جدید مندلی است. برای دانلود نسخه کرک شده اندنوت ۲۰، میتوانید از سایتهای داخلی معتبر مانند سافت۹۸ استفاده کنید.
اگر تمایل به استفاده از مندلی دارید (که به دلیل رایگان بودن و انعطافپذیری در Import/Export نیز گزینه بسیار خوبی است)، توصیه میشود از ورژنهای قدیمیتر آن استفاده کنید، زیرا گزارشهایی مبنی بر وجود باگ در جدیدترین ورژن دسکتاپ مندلی وجود دارد. برای ساخت اکانت و دانلود نسخههای قدیمیتر، میتوانید به سایت رسمی مندلی مراجعه کنید.
هنوز سوال دارید؟
اگر در مورد هر یک از این نرمافزارها یا نحوه کار با آنها سوالی دارید، در بخش کامنتها بپرسید. تیم ژیوارآموزان آماده پاسخگویی به سوالات شماست!
2 پاسخ
سلام
من از مندلی برای رفرنس دهی تو تزم استفاده کردم. مقالاتم رو هم همینطور. ولی الان که میخوام یه مقاله از تزم دربیارم دیگه مندلی کار نمیکنه. یه بار حذف کردم. دوباره نصب کردم ولی بازم تو ورد نمیاد. نمیدونم مشکلش چیه. با توجه به اینکه کتابخونه مندلی رو هم نمیتونم بیارم تو اند نوت، میخواستم اگه ممکنه راهنماییم کنین.
سلام…. وقتتون بخیر
برای اضافه شدن نرم افزار مندلی به تب رفرنس ها شما باید ورژن قدیمی مندلی رو نصب کنید، ورژن جدید مندلی به صورت “مندلی سایت” بهتون دسترسی برای اضافه کردن رفرنس ها به ورد رو میده.
برای راهنمایی بیشتر میتونین تلگرام بهمون پیام بدین که به صورت تصویری راهنمایی تون کنیم… .