ترتیب اسامی نویسندگان مقاله بر چه اساسی تعیین میشود؟

اگر تنها یک نفر نویسنده مقاله باشد که هیچ، اما زمانی که یک مقاله چندین نویسنده دارد، ترتیب نوشتن نام نویسندگان و وابستگی سازمانی آن­ها می­تواند باعث بروز چالش­هایی در بین نویسندگان شود. باید بدانید که تقریبا قانون یا اصل خاصی برای تعیین ترتیب اسامی نویسندگان، به خصوص نویسندگان میانی، وجود ندارد. مسئله­ی انتخاب نویسنده­ی اول و ترتیب بقیه­ی نویسنده­ها و همچنین انتخاب نویسنده مسئول معمولا امری توافقی است که بهتر است پژوهشگران قبل از نوشتن مقاله و حتی انجام پژوهش در مورد آن صحبت کنند و به توافق مشترک برسند. هرچند بالاخره یکسری قوانین نانوشته اما مشخصی هست که معمولا پژوهشگران از آن تبعیت می­کنند. معمولا در رشته­های علوم پزشکی، اولین و آخرین (نویسنده مسئول) نویسنده بیشترین میزان مشارکت در پژوهش را دارند و نویسندگان میانی به ترتیب، به میزان کمتری در پژوهش مشارکت داشته­اند. در یکسری از پژوهش­ها به دلیل این که استاد ایده­ی اصلی را مطرح کرده است و یا به جهت این که دانشجو می­خواهد به استاد خود، احترام بگذارد، نام استاد به عنوان نویسنده­ی اول مطرح می­شود. در یکسری دیگر از طرح­ها، به این دلیل که ایده برای دانشجو بوده یا دانشجو زحمت اصلی پژوهش را به عهده داشته یا حتی به این دلیل که استاد می­خواهد مقاله برای دانشجو رزومه خوبی شود، نام دانشجو به عنوان نویسنده اول مطرح می­شود. در مقالاتی هم که از پایان­نامه استخراج می­شود برای  حفظ زحمات دانشجو معمولا نویسنده اول، خود دانشجو است.

با این حال گاهی ممکن است انتخاب ترتیب نویسندگان کاری دشوار و چالشی بزرگ در هنگام نگارش مقاله یا سابمیت (ثبت مقاله در یک مجله) آن شود. گاهی ممکن است، از قبل بین نویسندگان توافقی وجود نداشته باشد یا این که حتی با وجود توافق قبلی بین نویسندگان، اختلافاتی ایجاد شود یا شرایطی پیش بیاید که توافقات قبلی زیر سوال برود. در این صورت باید یکسری تدابیر در نظر گرفته شود.  اولین راه­حلی که می­توان در این شرایط در نظر گرفت این است که میزان مشارکت افراد، در همه­ی قسمت­های پژوهش، مورد بررسی قرار بگیرد و تعیین شود. پژوهشگران باید با استدلال و منطق و کاملا محترمانه به گفت­وگو بپردازند، بعد بر اساس میزان مشارکت و سهم هر فرد، ترتیب نویسندگان مشخص شود. می­توان از فردی بی­طرف برای بررسی سهم افراد در پژوهش هم کمک گرفت تا عدالت و انصاف رعایت شود. در پروژه­های بزرگ­تر یا پروژه­هایی که سهم نویسندگان تقریبا یکسان است می­توان بر اساس حروف الفبا، اسامی نویسندگان را مرتب نمود، یا حتی می­توان از قرعه­کشی هم کمک گرفت. خوب است که بدانید انتخاب ترتیب نویسندگان هیچ ربطی به جایگاه علمی افراد ندارد و افراد با جایگاه علمی پایین­تر می­توانند در رتبه­ی بالاتری در لیست نویسندگان باشند، اما با این حال می­توان بر اساس رتبه­ی علمی افراد نیز، ترتیب نویسندگان را تعیین کرد؛ البته به شرطی که همه­ی نویسندگان موافق این کار باشند.